Uitlegbriefjes

Laatst las ik dit nieuwsbericht over een Tilburgse school die er sinds kort een nogal stevig nieuw eten-en-drinken-beleid op nahoudt. Kinderen werden verboden om iets anders dan water te drinken, en etenswaar anders dan brood of fruit werd zonder pardon ingenomen. Ouders kregen vervolgens een briefje mee naar huis dat dit niet meer toegestaan is, en dat ze voortaan ander proviand mee moeten geven.
Het briefje werd volgens het nieuwsbericht een ‘uitlegbriefje’ genoemd. Ik kan er natuurlijk naast zitten, maar ik denk dat ik al precies kan vertellen hoe dat ging:

Op het briefje stond: “het eten is ongezond en is daarom ingenomen”.
Ouders lazen: “jij voedt je kind verkeerd op”.

En ik snap het gevoel van die ouders. Ik kén het gevoel namelijk. Vorige week kreeg ik ook een ‘uitlegbriefje’. Mijn zoon had zijn brood erg langzaam opgegeten en daardoor was ook maar één sneetje verorberd. Een optelsom die ik zelf ook wel had kunnen maken bij het uitpakken van de broodtrommel. Je zou overigens denken dat in het ervoor zorgen dat kinderen onder schooltijd wel genoeg eten ook een rol voor een docent ligt, maar goed, het was goed bedoeld. Toch heb ik me twee dagen lang druk gemaakt om dat briefje. Hoewel het niet negatief was, was het wel een soort aantekening. Het impliceerde dat er iets is voorgevallen waaraan ik aandacht moet besteden. Of eigenlijk hád moeten besteden: als het je kinderen betreft ben je alles immers liever drie stappen voor.

Die briefjes hebben iets gemeen. Ze worden allebei een uitlegbriefje genoemd, maar zijn dat beiden in feite niet. Het zijn mededelingen van constateringen. In mijn geval was het beter geweest als ze mij gebeld hadden, om te vragen of dit vaker gebeurd. En dat we dan samen kunnen nadenken over hoe we er voor zorgen dat E. beter en vooral sneller gaat eten. En weet je, ik kan het me prima voorstellen dat een school iets wilt doen. Ook in het geval van de Tilburgse basisschool.

Ik snap namelijk de frustratie van juffen, meesters en schooldirecteuren die zien hoe kinderen elke dag emmers met suiker naar binnen schuiven. Ik zie het dan ook direct voor me: een verhitte brainstormsessie waarbij emoties de boventoon voeren, wat dan ook leidt tot maatregelen die niet een beetje ingrijpend zijn, maar direct worden doorgetrokken tot in het extreme. Zoals in dit geval dus. Allemaal goed bedoeld, maar totaal niet de manier waarop het zou moeten gebeuren.

Wat ik namelijk niet begrijp, is dat scholen, waarvan je toch verwacht dat er kennis in didactiek aanwezig is, niet snappen dat je ouders en kinderen mee moet nemen in je verhaal. De vraag of scholen zich überhaupt moeten bemoeien met de voeding van kinderen is natuurlijk al discutabel, maar wanneer je dit doet, ga dan niet als een dictator heersen over de kinderen van anderen.

Organiseer informatieavonden of workshops over goede voeding, koken, en hoe dit toe te passen in de opvoeding. Nee, wanneer je als school maatschappelijke verantwoordelijkheid wilt nemen op een plek waarvan dat misschien niet eens aan jou is, doe het dan op een manier die past bij je rol. Want wie kan me vertellen in welke situatie een belerend vingertje beter heeft gewerkt dan een dialoog?

Kinderen waren huilend thuis gekomen. Eentje bijvoorbeeld ‘omdat hij geen water lust’. Reacties van ouders als ‘ik bepaal wat mijn kind drinkt, water is voor honden’ zijn niet gebaseerd op het ontbreken van de behoefte dat zij het beste willen voor hun kind, maar op onwetendheid. Met het belerend vingertje drijf je ze vervolgens in een hoek, met een conversatie kun je écht wat bereiken.